Ngày 05 tháng 3 năm 2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã ký Quyết định Phê duyệt Chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng, giai đoạn 2022-2030” và giao nhiệm vụ cho Trung ương đoàn Thanh niên cộng sản Hồ chí minh; các Bộ, ngành, các cơ quan Trung ương, địa phương, các tổ chức chính trị, đoàn hội...với những nội dung cơ bản như sau:
I- Về mục tiêu của Chương trình:
1, Mục tiêu chung:
- Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng, qua đó góp phần xây dựng thế hệ trẻ có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh vững vàng, giàu lòng yêu nước, có tri thức, văn hóa, có ý thức tuân thủ pháp luật, trách nhiệm với cộng đồng, có ước mơ, hoài bão, khát vọng và kỹ năng hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên số hóa.
- Hình thành và phát triển các kỹ năng nhận diện, xử lý, làm chủ thông tin và các công cụ, phương tiện kỹ thuật trong hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa trên không gian mạng; chủ động sàng lọc, nhận diện được các thông tin “xấu”, “độc”, tiếp nhận thông tin tích cực trên không gian mạng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần tích cực thực hiện hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
2, Mục tiêu cụ thể:
- Đến năm 2025, phấn đấu trên 90% cán bộ đoàn, hội, đội, đoàn viên, hội viên và 80% thanh niên, thiếu niên được tuyên truyền và tích cực thực hiện Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội; đến năm 2030, đạt 100% và 90% các chỉ tiêu tương ứng.
- Đến năm 2025, đạt trên 80% và đến năm 2030, đạt 100% cán bộ đoàn, đoàn viên học tập các chỉ thị, nghị quyết, chủ trương mới của Đảng, của Đoàn thông qua các nền tảng số của Đoàn.
- Đến năm 2025, phấn đấu trên 80% và đến năm 2030, đạt 100% đoàn viên kết nạp mới được học lý luận chính trị trên Cổng thông tin điện tử, học lý luận chính trị dành cho đoàn viên.
- Đến năm 2025, đạt trên 70% và đến năm 2030, phấn đấu đạt trên 90% thanh niên sử dụng và tương tác thường xuyên với ứng dụng di động “Thanh niên Việt Nam”.
- Đến năm 2025, đạt trên 80% và đến năm 2030, đạt 100% cán bộ làm công tác thanh niên, thiếu niên và nhi đồng được bồi dưỡng cập nhật kiến thức mới, nâng cao trình độ, kỹ năng, nghiệp vụ, phương pháp tuyên truyền, giáo dục, đấu tranh trên không gian mạng.
- Đến năm 2025, đạt 90% cán bộ đoàn, hội, đội; 80% đoàn viên, hội viên, 70% thanh niên được tập huấn, trang bị kiến thức, kỹ năng về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, hội nhập quốc tế trên không gian mạng; 70% thiếu niên, nhi đồng được tập huấn, trang bị kiến thức, kỹ năng về an toàn thông tin mạng; đến năm 2030 đạt 100%, trên 90% và trên 80% các chỉ tiêu tương ứng.
- Đến năm 2025, phấn đấu trên 70% và đến năm 2030, đạt 100% cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân xây dựng tài liệu và giảng dạy kỹ năng thích ứng và sử dụng không gian mạng an toàn, tích cực, hiệu quả cho học sinh, sinh viên.
- Đến năm 2025, phấn đấu trên 80% và đến năm 2030, phấn đấu đạt trên 95% các trang mạng xã hội của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh từ trung ương tới cơ sở thực hiện kết nối và chia sẻ thông tin thống nhất.
- Đến năm 2025, phấn đấu 100% Đoàn cấp tỉnh, mỗi tuần có ít nhất 02 bài viết và đến năm 2030, mỗi tuần có ít nhất 05 bài viết đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
- Đến năm 2025, phấn đấu trên 80% và đến năm 2030, phấn đấu đạt 100% Đoàn cấp huyện thiết lập đội hình thanh niên tình nguyện tuyên truyền, lan tỏa tin tốt và đấu tranh phản bác thông tin xấu, độc.
- Đến năm 2025, Đoàn cấp tỉnh mỗi năm tổ chức ít nhất 02 trào lưu và đến năm 2030 mỗi năm tổ chức ít nhất 05 trào lưu trên không gian mạng nhằm thu hút đoàn viên thanh niên hưởng ứng, làm theo.
- Đến năm 2025, đạt trên 80% và đến năm 2030, phấn đấu đạt 100% xã, phường, thị trấn, trường học, công sở các cấp có các kênh thông tin trên không gian mạng để kết nối, tập hợp, tương tác, tuyên truyền, định hướng tư tưởng cho thanh thiếu nhi.
- Đến năm 2025 phấn đấu 100% xã, phường, thị trấn mỗi ngày xây dựng mới hoặc đăng tải, chia sẻ ít nhất 01 tin tốt; mỗi tuần ít nhất 01 câu chuyện đẹp và đến năm 2030 đạt 02 tin tốt trên ngày, 02 câu chuyện đẹp trên tuần.
- Đến năm 2025, đạt 70% và đến năm 2030, đạt trên 95% hộ gia đình đồng hành, hỗ trợ thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trong việc tham gia các hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa trên không gian mạng do các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị tổ chức.
II- Nhiệm vụ và giải pháp:
1, Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng an toàn, hiệu quả như:
- Tuyên truyền sâu rộng các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến không gian mạng, an toàn thông tin trên môi trường mạng, về chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số, công dân số.
- Tăng cường tuyên truyền, giúp thanh niên, thiếu niên, nhi đồng nhận diện rõ bản chất của các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phần tử cơ hội chính trị.
- Tuyên truyền về những chủ trương, các cuộc vận động, các giải pháp, các mô hình nhằm định hướng, giáo dục thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng.
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội trong việc phối hợp giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành với gia đình, nhà trường chủ động tuyên truyền, giáo dục, cung cấp những thông tin, kiến thức, kỹ năng cần thiết cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng.
- Thường xuyên cung cấp những vấn đề mới, những nội dung có tính dự báo về sự vận động và phát triển của internet, của mạng xã hội, nhất là những trào lưu mới, phương thức mới trên không gian mạng cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Tổ chức các chiến dịch truyền thông dành cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng gắn với các ngày kỷ niệm, các ngày lễ lớn hoặc các sự kiện lớn của đất nước.
- Xây dựng cẩm nang hướng dẫn thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng được an toàn, lành mạnh. Tuyên truyền, vận động thanh niên, thiếu niên, nhi đồng thực hiện tốt Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội ban hành kèm theo Quyết định số 874/QĐ-BTTTT ngày 17 tháng 6 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.
2, Giám sát, bảo vệ, ngăn chặn, xử lý thông tin vi phạm pháp luật trên không gian mạng ảnh hưởng tiêu cực đến thanh niên, thiếu niên, nhi đồng như:
- Tăng cường công tác phối hợp, tiến hành rà soát và yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân liên quan áp dụng biện pháp phù hợp xử lý các kênh thông tin có nội dung tiêu cực, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, kích động, tác động xấu đến thanh niên, thiếu niên, nhi đồng theo đề nghị của cơ quan chức năng có thẩm quyền.
- Bảo vệ bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng theo đúng quy định của pháp luật; ngăn chặn, xử lý hành vi lợi dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi xâm hại quyền riêng tư của thanh niên, xâm hại trẻ em theo quy định của pháp luật.
- Tăng cường phối hợp liên ngành, kiểm soát chặt chẽ các ấn phẩm văn hóa, các trò chơi trực tuyến có yếu tố bạo lực, trái với truyền thống văn hóa dân tộc, thuần phong, mỹ tục của dân tộc trên không gian mạng; phát hiện và phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật đối với các nhà sản xuất, các doanh nghiệp cung cấp trò chơi trực tuyến, ấn phẩm sách, báo, video trực tuyến có yếu tố bạo lực, khiêu dâm ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần của thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Phát hiện, kịp thời ngăn chặn những thông tin xấu, độc; chủ động đấu tranh phản bác trực diện những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch theo nội dung, lĩnh vực và nhóm đối tượng cụ thể; tố giác hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng.
3, Triển khai hiệu quả Cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” trên không gian mạng như:
- Tăng cường đăng tải những thông tin chính thống, tích cực liên quan đến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quá trình cụ thể hóa thực hiện của các cấp, các ngành, cơ quan, địa phương, đơn vị; các thông tin về mọi mặt của đời sống xã hội có tác động tích cực đến suy nghĩ, quan niệm, lối sống của các tầng lớp Nhân dân và thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; các thông tin có mục đích, định hướng tốt, có tính phản biện và tinh thần xây dựng cao.
- Tăng số lượng, tần suất đăng tải những câu chuyện truyền cảm hứng về việc làm tốt, hành động đẹp thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc; những tấm gương người tốt, việc tốt, thể hiện tinh thần trách nhiệm, tấm lòng yêu thương, nhân hậu của con người, tinh thần quả cảm, trung thực, sẵn sàng hy sinh lợi ích của bản thân vì đất nước và cộng đồng; về những tấm gương vượt khó vươn lên, thành công trong cuộc sống và có những đóng góp thiết thực cho xã hội.
- Triển khai các đợt thi đua cao điểm, tuần cao điểm gắn với kỷ niệm các ngày lễ lớn của Đảng, của dân tộc, của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị; đồng loạt đăng tải tin tốt, câu chuyện đẹp trên không gian mạng, trong đó, chú trọng đăng tải trên các nền tảng số, mạng viễn thông, cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử, báo điện tử, mạng xã hội.
- Phát hiện, tôn vinh, kịp thời biểu dương, khen thưởng tổ chức, cá nhân thực hiện tốt Cuộc vận động. Các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội định kỳ hằng năm tổ chức chương trình “Tuổi trẻ Việt Nam những câu chuyện đẹp”.
- Khuyến khích, vận động văn nghệ sĩ, đặc biệt là văn nghệ sĩ trẻ, người nổi tiếng, có uy tín đăng tải các thông tin tích cực, câu chuyện ý nghĩa; chủ động sản xuất, thực hiện các sản phẩm tuyên truyền tích cực hướng tới thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
4, Xây dựng, nâng cấp, vận hành, quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả các kênh thông tin trên không gian mạng như:
- Tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng hệ thống cơ sở hạ tầng thông tin, kỹ thuật, các trang thiết bị, nguồn nhân lực hiện có phục vụ công tác thông tin dành cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các kênh thông tin phục vụ công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; đảm bảo hiệu quả, hiện đại, đáp ứng nhu cầu của sự phát triển.
- Các cơ quan báo chí xây dựng các chuyên mục riêng về công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên các trang báo điện tử.
- Triển khai ứng dụng di động “Thanh niên Việt Nam” phục vụ công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
5, Xây dựng các sản phẩm truyền thông hiện đại phục vụ công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng như:
- Xây dựng các bộ công cụ tuyên truyền hiện đại như: đồ họa thông tin, đồ họa chuyển động, video clip, phim ngắn, tuyên truyền trên không gian mạng về các giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.
- Xây dựng các ấn phẩm tuyên truyền dạng video đồ họa 2D, 3D, ứng dụng công nghệ thực tế ảo... tái hiện lại các tấm gương anh hùng dân tộc, đặc biệt là các gương anh hùng trẻ tuổi.
- Xây dựng các chương trình truyền hình phát sóng định kỳ (1 tuần/lần) về công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Xây dựng các thư viện điện tử và bảo tàng trực tuyến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; tổ chức các cuộc triển lãm ảnh, trưng bày hiện vật giới thiệu về lịch sử của dân tộc. Xây dựng các trò chơi trực tuyến mang tính giáo dục cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
6, Tổ chức hiệu quả các hoạt động sử dụng không gian mạng để thu hút, tập hợp thanh niên, thiếu niên, nhi đồng như:
- Đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả của các cuộc thi trực tuyến tìm hiểu về Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; tìm hiểu lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử dựng nước và giữ nước, truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam dành cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Sử dụng không gian mạng và áp dụng công nghệ số để nắm bắt các thông tin, dữ liệu về thanh niên, tâm lý, nguyện vọng và xu hướng vận động của giới trẻ để kịp thời đề xuất các giải pháp tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Tổ chức các hoạt động giao lưu, đối thoại, gặp gỡ thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng. Hằng năm, lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành trung ương đối thoại với thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên quy mô toàn quốc theo cả 02 phương thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các quận, huyện, thành phố trực thuộc tỉnh đối thoại với thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tối thiểu 01 lần/năm theo cả 02 phương thức trực tiếp và trực tuyến.
- Có cơ chế thống nhất thông tin và triển khai đồng bộ, đồng thời các thông tin tuyên truyền dành cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng từ cấp trung ương đến cơ sở.
- Tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường và các tổ chức, cơ quan chức năng trong ứng dụng các kênh thông tin tuyên truyền, giáo dục cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Xây dựng và tổ chức các chương trình đào tạo trực tuyến trang bị kiến thức, kỹ năng thực hành xã hội cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
7, Đào tạo, bồi dưỡng, kết nối đội ngũ cán bộ, chuyên gia, trí thức trẻ thực hiện công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng như:
- Phát huy đội ngũ trí thức khoa học công nghệ trẻ, có tâm huyết trong việc kết nối, chia sẻ thông tin và dẫn dắt thanh niên, thiếu niên, nhi đồng truyền thụ lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa.
- Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng tương tác và thực hành trên không gian mạng như: kỹ năng thiết kế các ấn phẩm tuyên truyền, kỹ năng viết tin, bài; kỹ năng truyền thông... cho đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Nâng cấp, hoàn thiện và phát huy vai trò các nhà văn hóa, trung tâm hoạt động dành cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng xứng tầm với yêu cầu của sự phát triển, gắn với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
- Thành lập các đội hình, mô hình tập hợp các thanh niên yêu thích lý luận chính trị, tạo diễn đàn trực tuyến trao đổi kỹ năng, nghiệp vụ cho thanh niên trong giáo dục lý tưởng cách mạng.
- Đoàn cấp huyện thành lập đội hình thanh niên tình nguyện tuyên truyền, lan tỏa tin tốt và đấu tranh phản bác thông tin xấu, độc trên mạng xã hội.
- Thành lập và tổ chức hoạt động bộ phận “Tổng đài hỗ trợ và ứng cứu thanh thiếu nhi trên không gian mạng”, phát hiện và xử lý các sự việc tác động tiêu cực đến thanh niên, thiếu niên, nhi đồng; hỗ trợ, giải đáp các thắc mắc, ứng cứu thanh niên, thiếu niên, nhi đồng khi gặp phải tình huống xấu trong quá trình tham gia các hoạt động trên không gian mạng./.
Tin: Nguyễn Văn Phúc
